Plantar fibromatosis
Włókniak (fibroma) podeszwy to guzek zbudowany z włóknistej tkanki, powstający na podeszwie stopy. Pomimo, że jest łagodny, często daje znaczne dolegliwości bólowe i dyskomfort podczas chodzenia.
Fibromy podeszwy częściej występują u mężczyzn, zwykle po 30 roku życia. Czasami występują obustronnie (25% pacjentów) lub po kilka guzków na jednej stopie. Wtedy mówimy o chorobie Ledderhose’a albo fibromatozie.
Najczęściej na podeszwie, bezpośrednio pod skórą, pojawia się mały guzek, początkowo nie dający żadnych objawów. Z czasem, rosnąc i rozgałęziając się, zaczyna uciskać na więzadła i nerwy. Dotkliwy ból pojawia się podczas uciskania guza, np. w ciasnych butach, podczas chodzenia boso i wielogodzinnego stania.
Zwykle nie udaje się znaleźć przyczyny powstania włókniaka, ale kilka czynników predysponuje do tej choroby:
- urazy rozcięgna podeszwowego
- cukrzyca
- padaczka
- choroby wątroby
- występowanie w rodzinie
- alkoholizm
- palenie tytoniu
- prawdopodobnie przyjmowanie leków takich jak fenytoina, beta blokery, chondroityna, glukozamina, witamina C w dużych dawkach
Diagnoza opiera się przede wszystkim na badaniu i oglądaniu stopy przez lekarza. W celu potwierdzenia rozpoznania wykonuje się USG stopy. W niektórych przypadkach trzeba wykluczyć torbiele, zerwanie ścięgien, zakażenie i guzy złośliwe. W tym celu lekarz zleca zdjęcie rtg i/lub rezonans/ tomografię komputerową stopy. W przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego wykonuje się biopsję i bada pobrany materiał pod mikroskopem.
W leczeniu w miarę możliwości wykorzystuje się metody zachowawcze, a w przypadku dużych zmian – wycięcie chirurgiczne.
Lekarz może zaproponować ostrzyknięcie guza, które zmniejsza stan zapalny uciśniętych tkanek i odczucie bólu. Niestety, po kilku tygodniach dolegliwości wrócą.
Podolog może przygotować dla Ciebie indywidualne wkładki do butów lub ortezy, które rozłożą nacisk stopy na podłoże w taki sposób, by zmniejszyć dolegliwości podczas stania i chodzenia. Niestety, nie powstrzyma to wzrostu włókniaka.
Fizjoterapeuta pokaże, jakie ćwiczenia rozciągną i uelastycznią uciskane więzadła, zmniejszą ból i poprawią ukrwienie stopy.
Zabieg chirurgiczny polega na wycięciu guza z dużym marginesem zdrowych tkanek, by zapobiec nawrotom. Nie jest to łatwe, ponieważ włókniak nie posiada torebki, ma nieregularną powierzchnię i często rozgałęzia się. Po zabiegu nie wolno obciążać stopy do czasu wygojenia rany, co zwykle trwa około 8 tygodni. Operacja wiąże się z ryzykiem m.in. powstania płaskostopia i palców młoteczkowatych, dlatego nie wykonuje się jej w każdym przypadku włókniaka podeszwy.
