Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą autoimmunologiczną, wywołującą liczne zmiany strukturalne stóp, dłoni, stawów kręgosłupa, bioder, barków, którym towarzyszy silny, przewlekły ból. Choroba może zajmować także skórę, oczy, płuca, serce i naczynia krwionośne. Układ odpornościowy atakuje własne tkanki, które brzękną, a z czasem ulegają deformacji.
Podstawowe objawy RZS to:
- Sztywność stawów, szczególnie rano, po odpoczynku
- Pogorszenie z powodu zimna i poprawa w cieple
- Osłabienie
- Obrzęk stawów dłoni i stóp
- Silny, przewlekły ból, słabo reagujący na leki
- Zniekształcenia dłoni i stóp utrudniające codzienne funkcjonowanie
Leczeniem RZS zajmują się przede wszystkim reumatolodzy, którzy podają tzw. leki modyfikujące przebieg choroby, sterydy, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, leki biologiczne.
Stopy pacjenta z RZS
Czasami RZS zaczyna się od stóp a czasami przez lata ich nie zmienia, jednak ostatecznie około 90% chorych boryka się z jakimś problemem w obrębie stóp.
Najczęściej występują ból, zaczerwienienie nad stawami, obrzęk, poczucie gorąca. Mogą się one utrzymywać przez kilka dni i ustępować bez śladu lub prowadzić do zmian w kościach, niestabilności stawów, zmiany kształtu stóp.
Najczęściej atakowane są małe stawy palców, tzw. stawy międzypaliczkowe, następnie stawy śródstopnopalcowe, rzadziej stawy skokowe.
Na podeszwach powstają bolesne torbiele wypełnione płynem zapalnym, które uniemożliwiają chodzenie, mogą tworzyć przetoki do skóry i sprzyjają powstawaniu modzeli. Skóra w tej okolicy ulega przesuszeniu i ścieńczeniu, co w okolicy pięt objawia się rozpadlinami.
W okolicy ścięgna Achillesa, pod piętą i nad wyniosłościami kostnymi tworzą się guzki w tkankach miękkich wrażliwe na otarcia w obuwiu.
U niektórych pacjentów choroba zajmuje naczynia krwionośne. To może powodować niedokrwienie kończyn dolnych, które objawia się chromaniem przestankowym (musisz się zatrzymać po kilku – kilkudziesięciu krokach z powodu bólu w łydkach, przechodzi kiedy odpoczywasz) lub zespół Raynauda (kiedy na zmiany temperatury reagujesz bólem i zmianą zabarwienia palców dłoni i stóp).
Kolejnym problemem jest neuropatia, czyli uszkodzenie nerwów z powodu nieprawidłowego funkcjonowania naczyń. Neuropatia powoduje zaburzenia lub brak czucia w stopach, uniemożliwia kontrolowanie kroków albo powoduje przewlekły ból.
Jak pomagamy?
We wczesnych etapach choroby zaopatrujemy pacjentów w indywidualne wkładki ortopedyczne, które zapewniają odciążenie w bolesnych miejscach i umożliwiają wsparcie struktur najbardziej przeciążonych. Dzięki temu zmniejszamy ryzyko powstania trwałych deformacji i poprawiamy codzienne funkcjonowanie. Dobieramy wygodne, lekkie obuwie, bez szwów wewnętrznych, które pomieści wkładkę i spuchnięte stopy.
Pomagamy w podstawowej pielęgnacji paznokci (także u dłoni) i skóry. Opracowujemy rozpadliny pięt i usuwamy modzele. Leczymy przetoki powstające najczęściej na podeszwach, otarcia i zranienia.
W wybranych sytuacjach usuwamy metodami miniinwazyjnymi guzki, fragmenty uszkodzonych kości i stawów. Prowadzimy terapie kolagenowe spowalniające destrukcję stawów i wspomagające nerwy. Leczymy zmiany niedokrwienne i prowadzimy fizjoterapię usprawniającą, przeciwobrzękową i zmniejszającą dolegliwości bólowe.
Co robić i czego nie robić w domu?
Jeżeli odczuwasz ból, pieczenie, nie możesz swobodnie chodzić – ogranicz aktywność, skontaktuj się ze swoim reumatologiem i umów się na konsultację podologiczną.
Nie stosuj samodzielnie tarek, plastrów na odciski, maści. Możesz uszkodzić zdrową skórę lub doprowadzić do infekcji.
Nie obcinaj samodzielnie paznokci, jeśli masz problemy z utrzymaniem nożyczek czy cążków.
Po umyciu stóp pamiętaj o ich dokładnym osuszeniu, szczególnie między palcami. Zastosuj zalecony przez podologa preparat do pielęgnacji skóry.
Wybieraj obuwie dostosowane do kształtu Twojej stopy. Niekoniecznie będą to szpilki, ponieważ Twoja stopa może nie polubić ich kształtu a procesy zapalne mogą się nasilić.
Oglądaj swoje stopy. Reaguj na każdą nową zmianę. Nie zwlekaj z kontaktem ze specjalistą.
