Kilka słów o stopie Charcota
Podstawowe informacje o stopie Charcota dla pracowników ochrony zdrowia.Podstawowe informacje o stopie Charcota dla pracowników ochrony zdrowia.
Stopa Charcota, znana również jako artropatia neuropatyczna, to postępujące schorzenie kości i stawów stopy oraz stawu skokowego, spowodowane uszkodzeniem nerwów. Najczęściej występuje u osób z cukrzycą, ale może również wystąpić przy innych neuropatiach, takich jak tabes dorsalis lub jamistość rdzenia.
Początek stopy Charcota charakteryzuje się utratą czucia w dotkniętym obszarze, co prowadzi do zwyrodnienia kości i stawów. Stopa puchnie, jest zaczerwieniona i ciepła w dotyku, a kości mogą zacząć się przesuwać i łamać. Może to prowadzić do poważnych deformacji, takich jak stopa „kołyska” (rocker-bortom foot) , co może utrudniać chodzenie.
Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną stopy Charcota, odpowiadając za 85-90% przypadków. Stan ten jest spowodowany neuropatią cukrzycową. Osoby z cukrzycą są również bardziej narażone na rozwój owrzodzeń stóp, które mogą prowadzić do stopy Charcota, jeśli nie są odpowiednio leczone.
Rozpoznanie stopy Charcota zazwyczaj obejmuje badanie fizykalne, zdjęcia rentgenowskie i czasami badania przewodnictwa nerwowego. Zdjęcia rentgenowskie pokazują charakterystyczne zmiany w kościach, takie jak fragmentacja, zwichnięcie i zapadnięcie się (tzw. gruz kostny). Badania przewodnictwa nerwowego prowadzi się raczej w innych typach neuropatii, by ustalić jej przyczynę.
Leczenie stopy Charcota zazwyczaj obejmuje unieruchomienie stopy za pomocą specjalnego gipsu (Total Contact Cast) lub ortezy, a także zmniejszenie stanu zapalnego. Pozwala to kościom i stawom na prawidłowe gojenie i wyrównanie. Po zakończeniu gojenia kości i zmniejszeniu stanu zapalnego pacjent powinien przejść fizjoterapię, aby odzyskać siły, mobilność i uniknąć nawrotu choroby. W niektórych przypadkach może być konieczna interwencja chirurgiczna w celu wyrównania kości lub zespolenia stawów, aby zapobiec/ zredukować deformację.
Zapobieganie stopie Charcota jest kluczem do opanowania tej choroby. Osoby z cukrzycą powinny regularnie badać stopy i zwracać szczególną uwagę na wszelkie zmiany w stopach, takie jak zaczerwienienie, obrzęk lub zmiany czucia. Noszenie odpowiednio dopasowanych butów i radzenie sobie z cukrzycą za pomocą zdrowej diety, ćwiczeń fizycznych i leków może również pomóc w zapobieganiu rozwojowi stopy Charcota. Ważne jest również, aby unikać czynności, które powodują nadmierne obciążenie stóp i stawów skokowych, takich jak sporty o dużych przeciążeniach lub stanie przez długi czas.
Leczenie chirurgiczne stopy Charcota jest zwykle traktowane jako ostateczność, po wyczerpaniu metod niechirurgicznych. Jednak w niektórych przypadkach może być konieczna operacja w celu wyrównania kości, zespolenia stawów lub ograniczenia zakażenia, aby zapobiec deformacji i umożliwić pacjentowi ponowne chodzenie. Rodzaj wykonywanej operacji zależy od stadium choroby, stopnia deformacji i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Najczęstszą procedurą chirurgiczną w stopie Charcota jest zespolenie kostne, które służy stabilizacji stopy. Zwykle robi się to w przypadkach, gdy deformacja uniemożliwia zapanowanie nad kształtem stopy. W wielu przypadkach stosuje się stabilizację zewnętrzną na ramach ortopedycznych.
Inną opcją chirurgiczną jest osteotomia lub egzostektomia, która służy wyrównaniu zdeformowanych kości. Ta procedura obejmuje częściowe wycięcie i zmianę położenia kości do bardziej normalnej pozycji.
W przypadku rozległych zniszczeń można wykonać artrodezę, która polega na usunięciu stawu i zespoleniu kości.
Oprócz tych procedur można wykonać zabiegi na tkankach miękkich, takie jak oczyszczanie ran, przeszczepy skóry, przeszczepy płatów.
Chirurgiczne leczenie stopy Charcota nie jest pozbawione ryzyka i powikłań, takich jak infekcja czy brak zrostu. Dlatego przed podjęciem decyzji o interwencji chirurgicznej kluczowe znaczenie ma rozważenie z pacjentem korzyści i ryzyka związanego z operacją oraz stanu ogólnego, prowadzonego stylu życia i stadium choroby.
Kilka pozycji piśmiennictwa:
-
„Charcot Neuroarthropathy of the Foot and Ankle” by David G. Armstrong, Michael J. Pinzur, and David R. Edmonds, in the Journal of Bone and Joint Surgery, 2002.
-
„The Charcot Foot in Diabetes” by David G. Armstrong, in the New England Journal of Medicine, 2005.
-
„Charcot Foot: Current Concepts” by David G. Armstrong, in the American Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 2011.
-
„Charcot neuroarthropathy of the foot and ankle” by Michael J Pinzur and David G Armstrong, in The Lancet, 2010.
-
„Charcot Neuroarthropathy: Diagnosis and Management” by A. Lee Dellon, in the Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 2008.